İstanbul Maslak Oto Sanayi Sitesi’nde teknik arıza sonrası tost makinesine dönüştürülerek ekonomiye kazandırılan insansı robot Hans-X9000, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Zabıta Daire Başkanlığı ekiplerinin düzenlediği ani denetime takıldı. Vergi levhası, çalışma ruhsatı ve hijyen belgesi bulunmadığı gerekçesiyle hakkında tutanak tutulan robot, Kabahatler Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca faaliyetten menedildi. Robotun, zabıta memurunun “Kimliğin nerede?” sorusuna IP adresini kodlayarak yanıt vermesi ise gerginliği tırmandırdı.
İSTANBUL – Otomotiv sektöründe devrim yaratmak amacıyla Almanya’dan ithal edilen ancak sanayi şartlarına uyum sağlayamayarak “Hans Büfe” adıyla tostçuluk yapmaya başlayan yapay zeka destekli robotun ticari hayatı kısa sürdü. Bugün saat 14.30 sularında, bir ihbarı değerlendiren Zabıta Denetim Ekipleri, Eksozcu Şevket’in dükkanının önüne kurulan seyyar tezgahı ve başında duran robotu incelemeye aldı.
Görgü tanıklarının ifadelerine göre, olay yerine gelen ekipler, robotun göğüs haznesinde sucuk pişirildiğini ve robotun sağ elindeki termal sensörlerle çay demlediğini tespit etti. Mevzuat gereği gıda satışı yapan personelden istenen “Portör Muayenesi” (Bulaşıcı hastalık taşıyıcılığı testi) ve “Ustalık Belgesi”ni robottan talep eden ekipler, beklemedikleri bir direnişle karşılaştı.
Bürokratik Kilitlenme: IP Adresi mi, T.C. Kimlik No mu?
Denetim sırasında yaşanan diyaloglar, teknoloji ile geleneksel mevzuatın uyumsuzluğunu gözler önüne serdi. Zabıta Komiseri Mürsel Yılmaz’ın (52), “Evladım, uzatma da kimliğini ver, ceza yazıp gideceğiz” şeklindeki uyarısına, Hans-X9000’in “Tanımlanamayan İstek: Biyolojik kimlik bulunamadı. Üretim Seri No: X9-44-Z2. Bağlı olduğum sunucu: Frankfurt Main Server” şeklinde mekanik bir yanıt vermesi krize yol açtı.
Robotun cevabını “memura mukavemet ve kimlik gizleme” olarak değerlendiren ekipler, robotun işlemci fanlarına “Mühürlenmiştir” ibareli resmi şerit çekti.
Esnaf Odası ve Vatandaş Tepkili: “Robotun Hijyen Belgesi Olur mu?”
Olay anında dükkanda bulunan ve robotun yaptığı “Bol Kaşarlı Yengen” tostunu yemekte olan sanayi esnafından Kaportacı Hilmi Durmaz (45), zabıta ekiplerine tepki göstererek şunları söyledi:
“Memur bey, Allah aşkına yapmayın. Bu aletin kanı yok, canı yok, buna portör muayenesi soruyorsunuz. Hepatit B mi kapacak bu demir yığını? Çocuk (robot) zaten iki gün önce motor dinlerken kafayı yedi, şimdi hayata tutunmaya çalışıyor. Ekmeğinde alet. Tostu da gayet hijyenik yapıyor, el değmeden, kendi gövdesinde pişiriyor. 200 derecede mikrop mu yaşar? Biz bu robottan razıyız, sanayinin maskotu oldu. Şimdi bunu mühürleyince elinize ne geçecek? Almanlar bunu geri de almıyor, hurdacıya mı verelim?”
Robot, “Vergi Matrahı” Hesaplarken Kısa Devre Yaptı
Edinilen bilgiye göre, zabıta ekiplerinin “Geriye dönük vergi borcu ve işgaliye harcı”nı hesaplayıp robota tebliğ etmeye çalıştığı sırada ikinci bir teknik arıza yaşandı. Türk Vergi Mevzuatı’nın 8. cildini kablosuz ağ üzerinden saniyeler içinde indiren Hans-X9000, “Stopaj”, “KDV”, “ÖTV” ve “Damga Vergisi” arasındaki çapraz ilişkileri mantıksal düzlemde oturtamayarak “Fatal Error: Logic Denied (Ölümcül Hata: Mantık Reddedildi)” uyarısı verdi ve kendini kapattı.
Şu an itibarıyla üzeri branda ile örtülerek yedi emin otoparkına çekilme tehlikesiyle karşı karşıya olan robotun akıbeti, İl Encümeni’nin vereceği karara bağlı olacak.